به گزارش «اخبار خودرو»،علی علمی -تصادف رانندگی حادثهای است دلخراش و آسیبرسان؛ شاید این اتفاق برای هر کدام از ما رخ داده باشد یا از نزدیک شاهد مواردی هم بودیم که منجر به جرح یا مرگ شدند. این مساله ممکن است ناشیاز بیاحتیاطی، رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی، نقص فنی خودرو، استاندارد نبودن معابر و گذرگاهها و احیانا لجبازی با سایر رانندگان باشد. اما در چند سال اخیر مقوله دیگری به این تصادفها افزوده شده و آن هم تصادفات ساختگی با نیت اخاذی است! پدیدهای که متاسفانه رشدی شتابان دارد و بهعنوان یک شیوه بین برخی خلافکاران خوشظاهر، رایج شده است. آنها با وعده پول نهچندان زیاد افراد سابقهدار و غیرموجه را بهکار میگیرند و با صحنهسازی و جنجال، تصادف ساختگی ایجاد میکنند تا از این طریق مردم و شرکتهای بیمه را سرکیسه کنند. در چنین شرایطی پلیس و دستگاه قضایی با هشدار نسبت به سودجویی این قبیل افراد، از برخورد قضایی با این کلاهبرداران خبر دادهاند.
شاید برای برخی اتفاق افتاده باشد که هنگام رانندگی بهخصوص در بزرگراهها و مکانهایی که عابرانپیاده کمتر در آنجا رفتوآمد میکنند، یکباره فردی خود را جلوی خودرو میاندازد؛ اقدامی که هم جان راننده و هم جان فرد مقابل را به خطر میاندازد و میتواند موجب حوادث جبرانناپذیری شود. البته افرادی که با ایجاد تصادف ساختگی بهدنبال اخاذی هستند، سعی میکنند صحنهسازی را بهگونهای ترتیب بدهند که آسیب بیشتری ببینند و با هیاهو، بتوانند تا جایی که امکان دارد، خسارت بیشتری بگیرند. شیوهای که گاه نهتنها شهروندان حتی ماموران راهنمایی و رانندگی و کارشناسان بیمه را نیز فریب میدهد. البته پلیس اعلام کرده است افراد سودجویی را که با ایجاد تصادفات ساختگی سعی در اخاذی، سرقت و دریافت خسارات مالی داشته باشند، شناسایی و به مراجع قضایی معرفی میکند.
همه درگیرند
رواج فرهنگ استفاده از بیمه برای وسایل نقلیه، تاثیرات مثبتی در فرهنگ حملونقل جامعه دارد. البته در برخی مواقع نیز باعث سوءاستفاده میشود. برخی افراد با ایجاد تصادفهای ساختگی، درصدد گرفتن خسارت از بیمه برمیآیند. قانون حاکم بر این مساله، بیمه «شخصثالث» است و سوءاستفاده از آن جرم محسوب میشود البته قانون صراحتا به این امر پرداخته و برای آن مجازات تعیین کرده است.
با نگاه به اخبار جراید کشور شاهد هستیم این رشته سر دراز دارد و نیروهای راهور ناجا، دفاتر بیمه و نهاد قضایی هر روز با این پدیده روبهرو هستند. مسئولان سازمان پزشکی قانونی نیز در این باره میگویند متخلفان بسیار هوشمندانه عمل میکنند و بعضی وقتها حتی از کارشناسان نیز جلوتر هستند. البته رئیس پلیس راهور ناجا نیز به این مساله اشاره کرده و گفته است: «براساس گزارشهای واصله، شرکتهای بیمه سالانه نزدیکبه ۲هزارمیلیارد تومان بابت تصادفات ساختگی خسارت پرداخت میکنند.» سردار هادیانفر، ترسیم کروکیهای الکترونیکی توسط افسران پلیس را یک راهکار برای کاهش اینگونه تصادفات ساختگی اعلام و ابراز امیدواری کرده است با توسعه آن در همه استانهای کشور، بتوان میزان خسارت وارده به شرکتهای بیمه را کاهش داد.
براساس نص قانون، در صورت اثبات تصادف ساختگی توسط پلیس راهنماییورانندگی؛ فرد، مجرم شناخته شده و به مراجع قانونی معرفی میشود.
در این میان برخی اذعان دارند ساختگی بودن تصادفها مشخص نیست. بر این مبنا کارشناسان تصادفات رانندگی توضیح میدهند کارشناسی این موارد کاری علمی و حرفهای است. در این مسائل، افسران کارشناس باتوجه به محل تصادف، آثار و علائم موجود در صحنه موارد را تطبیق میدهند و نقاط برخورد دو وسیله را با یکدیگر بررسی و سپس نتیجه نهایی را اعلام میکنند.
طبق ماده ۶۱ قانون بیمه شخصثالث، هرکس با انجام اعمال متقلبانه مانند صحنهسازی صوری تصادف، تعویض خودرو یا ایجاد خسارت عمدی، وجوهی را بابت خسارت دریافت کند، به حبس تعزیری درجه شش (۶ ماه تا ۲ سال) و جزای نقدی معادل دو برابر وجوه دریافتی محکوم میشود.
راهکار بیمهای
مدیرکل امور حقوقی بیمهمرکزی ایران میگوید: «آمار دقیقی از این خسارات نداریم، اما برآورد بیمه مرکزی نشان میدهد 30 درصد خسارات بیمه شخص ثالث، ساختگی است.»
سیدجواد میرقاسمی ادامه میدهد: «زمانی که متوجه شویم یک فرد در سال چند بار اقدام به دریافت خسارت از بیمهها کرده است، به ساختگی بودن این تصادفات پی میبریم. بیمهمرکزی در حال ساخت سیستمی در سامانه «سنهاب» است که به شناسایی این افراد میپردازد. بر اساس این سیستم، افرادی که به طور زنجیروار تصادف و طی یک سال، به طور متعدد خسارت دریافت میکنند، شناسایی میشوند.»
راهکاری برای پیشگیری وجود دارد؟
بهگفته کارشناسان و صاحبنظران نمیتوان راهکار قطعی برای این موضوع ارائه داد اما پیشنهادهایی مطرح میشود، بهعنوانمثال در این زمینه دادگاه تخصصی داشته باشیم و تنها به بررسی کیفری ماجرا بسنده نشود. سالهاست شرکتهای بیمه در حوزه بیمه شخصثالث زیانده هستند و سودی از آن نمیبرند، البته آنها این موضوع را پذیرفتهاند و گلایهای هم ندارند اما اینگونه خسارتهای سنگین به بیمهها، مشکلات متعدد دیگری به همراه دارد و به همین دلیل باید برای حل آن چارهاندیشی کرد. آمارها نشان میدهند تصادفات ساختگی در سال گذشته، گسترش چشمگیری داشته، البته تعداد کشفیات پزشکی قانونی به این معنی نیست که تمام موارد تصادفات ساختگی کشف شدهاند، بلکه این آمار تنها بخشی از واقعیتی است که هر روز در کشور جریان دارد. عدهای خود را مضروب و ناقص میکنند تا با گرفتن بخشی از دیه، با آن ارتزاق کنند. گروه دیگر تخلفات این بخش نیز مربوط به تبانی و سندسازی برای اخذ خسارت تصادف است به طوری که تصادفی رخ نمیدهد، اما برای اخذ خسارت بیمه سندسازی میشود. همچنین گاهی اوقات، تصادف واقعی اتفاق میافتد اما در اعلام رقم خسارت، تخلف و رقم بیشتری اعلام میشود تا از این طریق، فرد خسارتدیده، غرامت بیشتری دریافت کند.